لباس‌های محلی یک نمایش زنده از فرهنگ، تاریخ، و ذوق مردمان یک منطقه هستند. لباس کردی زنانه به عنوان یک لباس محلی با زیبایی‌های منحصر به فرد خود، بافته‌شده از رنگ‌ها و جنس‌های متنوع، نمایانگر یک فرهنگ غنی و پراز ارزش‌ها می‌باشد. این مقاله با هدف آشنایی با اجزای لباس کردی زنانه و نگاهی به تاریخچه آن، به شناخت عمیق‌تر از این پارچه زیبا پرداخته و همچنین به معرفی کلام اخر هانی مزون درباره این لباس می‌پردازد. همراه با ما باشید تا در دنیای جذاب و چشم‌نواز لباس کردی زنانه سفر کنیم.
تاریخچه لباس کردی زنانه
لباس کردی زنانه یک داستان باستانی از گذشته است. این لباس‌ها نه تنها قطعه‌ای از پوشش هستند، بلکه داستانی از فرهنگ و تاریخ مردمان کرد را به تصویر می‌کشند. قدیمی‌ترین نقشها و نقوش لباس کردی زنانه به 600 سال پیش بازمی‌گردد. این لباس‌ها توسط سیاحان اروپایی توصیف شده‌اند که آنها را به عنوان یکی از زیباترین و رنگ‌ارانه‌ترین لباس‌های منطقه خاورمیانه توصیف کرده‌اند.
همچنین، اگر به هنرهای آثار باستانی مراجعه کنیم، کلاه‌های مردان کرد با کلاه‌های مشابه لباس کردی زنانه از زمان هخامنشیان نمایان است. این نشان می‌دهد که لباس کردی زنانه یک تاریخچه عمیق و پراز فرهنگ دارد.
اجزای لباس کردی زنانه
لباس کردی زنانه یک ترکیب هنر و فرهنگ است. این لباس شامل پیراهن، جلیقه، سلطه، عبا، پاپوش (شلوار)، لچک، شال، کفش، و روسری می‌شود. هر یک از این اجزا، با استفاده از پارچه‌های زیبا و بافت‌های متنوع از جمله ابریشم، نخ، تور، مخمل، گیپور و سوزن‌دوزی تزیین می‌شوند. این لباس با طراحی‌های مختلف در نواحی مختلف کردستان، کرمانشاه، ایلام و اذربایجان غربی به کار می‌رود و به عنوان یک نمایش زیبایی و ثبت فرهنگ و تمدن کردی شناخته می‌شود.
کراس
کراس یا پیراهن در لباس کردی زنانه قسمت اصلی را تشکیل می‌دهد. این قسمت پوشاک به صورت یک تکه یا از قسمت کمر جدا شده است. دامن لباس می‌تواند از کمر جدا یا متصل باشد، با توجه به سلیقه و سبک دوخت. در برخی از مدل‌ها، دامن گشاد و در برخی دیگر، دامن به قسمت کمر چین می‌کند.
در مدل‌های سورانی، به مچ آستین بلند متصل می‌شود که به آن “سورانی” نیز گفته می‌شود و در مناطق میانی کردنشین ایران و عراق مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تنوع در طراحی نشان‌دهنده ذوق و سلیقه مختلف مردم در انتخاب لباس کردی است.
لچک
لباس کردی زنانه با روسری یا شال از جمله آیتم‌های زیبای لباس کردی زنانه است. لچک به سر شانه متصل می‌شود و شال به طول 3 متر گاها بیشتر به دور کمر می‌بندند. این لچک‌ها از تور یا پارچه‌های کار شده بافته می‌شوند.
شال‌ها از پارچه ابریشم با طرح‌های متنوع و زیبا ساخته می‌شوند. طراحی لچک و شال با استفاده از خرجکارهای سکه‌ای یا پولکی نیز زیبایی را افزایش می‌دهد. امروزه در ترندهای جدید، استفاده از لچک و شال ست با پارچه‌های کار شده یا تور ساده نیز بسیار محبوب است. این تنوع در طراحی این لباس زیبا، زندگی و سلیقه‌ی مردم را به خوبی بازتاب می‌دهد.
سخمه
سخمه یا جلیقه یکی از اجزای لباس کردی زنانه است که نیم‌تنه‌ای جلو باز دارد. طول سخمه معمولاً بستگی به سلیقه فرد دارد و از 35 تا 50 سانتیمتر می‌تواند باشد. طراحی جلیقه می‌تواند به صورت خطی و مستقیم یا به صورت هلال باشد. جلوه‌ی خاص این قسمت از لباس به استفاده از خرجکارهای سکه‌ای یا پولکی برای زینت بخشیدن مرتبط است.
در ترندهای جدید، این قسمت از لباس با استفاده از کمربند ست روی پیراهن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. سخمه با استفاده از پارچه‌های ژاکارد، مخمل، گیپور، سوزن‌دوزی، پولکی و… تزیین می‌شود و جلب توجه زیبایی لباس را افزایش می‌دهد.
کوله
کوله در لباس کردی زنانه به سلطه یا کوله آستین دار می‌گویند. در مدل کوله آستین‌ها کوتاه هستند و در مدل سلطه آستین‌ها بلند. آستین‌های چین‌دار در قسمت تاج آستین با کمربند ست نیز جزء ترندهای جدید لباس کردی محسوب می‌شوند. این قسمت از لباس به جلوه‌ی خاصی به آن می‌بخشد و با طراحی‌های مختلف، مانند کمربند ست، زیبایی و الگوهای متنوع را ارائه می‌دهد. پارچه‌های متنوعی مثل ژاکارد، مخمل، گیپور و سوزن‌دوزی در طراحی کوله مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تنوع و زیبایی در طراحی کوله، لباس کردی زنانه را به شکلی منحصر به فرد و زیبا نشان می‌دهد.
کوا
کوا به عبارت ساده، عبا در لباس کردی زنانه گفته می‌شود. این قسمت از لباس که به اندازه پیراهن است، می‌تواند به دو صورت زیر سینه یا نزدیک به باسن دوخته شود. انتخاب مدل کوا بستگی به سلیقه و ترجیحات فرد دارد. این عبا می‌تواند مطابق با سلیقه مشتری به پیراهن اصلی متصل شود یا به زیبایی لباس با استفاده از اکسسوری‌های زیبا افزوده شود.
کوا می‌تواند چاک دار در قسمت پایین طراحی شود و در مدل‌های جدید، طول چاک نیز بلندتر در نظر گرفته می‌شود. پارچه‌های مختلفی از جمله ژاکارد، مخمل، گیپور، سوزن‌دوزی و… برای ساخت کوا استفاده می‌شود و باعث تنوع و زیبایی لباس کردی زنانه می‌شود.
پاپوش
پاپوش یا شلوار کوردی زنانه یک قسمت مهم از لباس است. این شلوار زیر لباس قرار می‌گیرد و به دلیل گشادی آن، معمولاً مورد توجه کمتری قرار می‌گیرد. با این حال، زیبایی خاص و منحصر به فردی دارد. شلوار کوردی زنانه گشاد و بافت دوزی در پایین طراحی می‌شود. از پارچه‌های مختلفی برای ساخت پاپوش استفاده می‌شود و طرح‌های متنوعی از جمله ژاکارد، مخمل، گیپور و سوزن‌دوزی بر روی شلوار افزوده می‌شود. حتی اگر این قسمت از لباس زیر بر قابلیت نظر دیگران ایستاده نیست، اما زیبایی و طراحی دقیق آن نشان‌دهنده هماهنگی و ذوق مردم در انتخاب لباس کردی است.
