در هنر خیاطی، محاسبه دقیق اندازه پارچه مورد نیاز یکی از مهم‌ترین مهارت‌هاست که هر خیاط باید به آن مسلط باشد. انتخاب درست مقدار پارچه نه تنها از هدررفت پارچه جلوگیری می‌کند، بلکه به شما اطمینان می‌دهد که پروژه‌ی خیاطی شما بدون مشکل و به صورت اقتصادی انجام شود. محاسبه صحیح مقدار پارچه به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل نوع لباس، طراحی و مدل آن، اندازه فرد، نوع پارچه و عرض آن، و جزئیات دوخت می‌شود در ادامه مقاله با مجله هپی لند همراه باشید تا به برخی از مفاهیم پایه‌ای در رابطه با آموزش نحوه محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز در خیاطی بپردازیم.
چگونه اندازه پارچه مورد نیاز در خیاطی را حساب کنیم؟
وقتی که برای خرید پارچه بیرون می‌روید، هر دفعه با مشکلاتی روبه رو می‌شوید. در مورد متر، عرض یک لا و عرض دولا فکر می‌کنید و سعی می‌کنید تا محاسبات مرتبط با آنها را به راحتی انجام دهید. اما همه مردم نمی‌توانند این محاسبات را به خوبی انجام دهند، در صورتی که بعضی از افراد حتی با یک موتورهای کوچک هم آشنا نیستند و هرگز تلاش نمی‌کنند تا چیزی یاد بگیرند.
آنها هر موقع که برای خرید مقداری پارچه بیرون می‌روند با مشکلاتی روبرو می‌شوند. بین دو پارچه با عرض‌های مختلف مردد خواهند شد و نمی‌دانند که انتخاب کدام یک از آنها درست است. آنها توانایی محاسبه مقدار پارچه را ندارند نمی‌دانند در مورد هر کدام باید چه مقدار هزینه کنند.
در همچین مواقعی بعد از چندبار حساب و کتاب تسلیم می‌شوند و سعی می‌کنند از فروشنده مغازه کمک بگیرند. اما واقعیت این است که حتی بعضی از فروشندگان هم نمی‌توانند به مشتریان کمک‌های لازم را ارائه دهند. در این صورت مشتریان بدون اینکه در مورد درستی خریدشان مطمئن شوند به خانه برمی گردند. برای این که مشکل این دسته از افراد حل شود.
ارتفاع تکه های پارچه
- طول پارچه نشان دهنده درازای پارچه‌ای است که بر روی طاقه پارچه پیچیده شده و به هر متراژی قابل خریداری می‌باشد.
- ارتفاع پارچه به فاصله بین دو حاشیه یا لبه پارچه میگویند.
پارچه های موجود در بازار بسته به نوع و مورد استفاده آنها، ارتفاع های مختلفی دارند:
- معمولاً ارتفاع پارچه‌های توری یا ابریشمی 70،80 و یا 90 سانتی متر است.
- قالب بندی ارتفاع پارچه‌های نخی پیراهنی یا پارچه‌های نخی که برای دوخت منسوجات خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ۹۰ و یا ۱۰۰ سانتی متر است.
- ارتفاع پارچه‌های رومیزی و پارچه‌های پرده‌ای ۱۸۰ و یا 200 سانتی متر می‌باشد.
- معمولاً ارتفاع پارچه‌های خیاطی 140 و یا ۱۵۰ سانتی متر است.
- پارچه‌هایی با ارتفاع ۲۸۰ و یا ۳۰۰ سانتیمتر نیز وجود دارند که برای ملحفه، پرده و مبل مناسب می‌باشند.
- اما اگر ارتفاع پارچه از ۱۰۰ سانتیمتر کمتر باشد، ارتفاع آن یک لا و اگر بیشتر از ۱۰۰ سانتیمتر باشد ارتفاع آن دولا (پارچه‌ای که بر روی طاق به صورت دولا پیچیده شده است) محسوب می‌شود.
نحوه محاسبه اندازه گیری پارچه مورد نیاز در خیاطی دوخت یک لباس با توجه به ارتفاع آن
طول قسمت‌های مختلف لباس بر اساس سانتی متر اندازه گیری می‌شود. طول همه چیز مانند: آستین، سرآستین، یقه، چاک لباس، کمربند، جیب و موارد دیگر باید اندازه گیری شود. میزان پارچه مورد نیاز برای دوخت فواصل اضافی، سجاف ها و چیزهای دیگر باید محاسبه شود. به عنوان مثال: یک دامن، باید تا بالای زانو دوخته شود. پس باید فاصله کمر تا زانو اندازه گیری شود.
- در ضمن باید مقداری فاصله اضافی هم برای دوخت در نظر گرفته شود.
- باید چند سانتی متر برای دوخت بندهای آن اضافه شود.
برای دوخت پیراهن کلاسیک دارای آستین های بلند چگونه پارچه را اندازه گیری کنیم؟
- فاصله بین سرشانه تا بلندی مناسب پیراهن اندازه گیری شود.
- طول آستین (به علاوه یقه و سردست و سرشانه) اندازه گیری شود.
- چند سانتی متر برای فواصل اضافی دوخت و سجاف در نظر گرفته می‌شود.
جمع تمام اندازه‌ها طول پارچه مورد نیاز را برای تهیه آن لباس مشخص می‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه شود، طول پارچه به سمت تار و عرض پارچه نیز به سمت پود اندازه‌گیری می‌شود. دلیل این کار این است که با شستن پارچه تار بیشتر از پود جمع می‌شود و بنابراین ممکن است پارچه از طول آن کوچکتر شود.
اما در عرض این گونه نیست چرا که در این صورت باعث می‌شود لباس دوخته شده غیر قابل قبول باشد. بنابراین می‌توان متوجه شد که بالفرض در همان مثال‌های بالا، طول پارچه مورد نیاز که باید خریداری شود براساس ارتفاع پارچه تغییر می‌کند.
با ذکر یک مثال بهتر این مسئله را روشن می‌کنیم. ارتفاع پارچه‌ها برای خیاطی معمولاً ۱۴۰ یا ۱۵۰ سانتیمتر است. چنانچه ارتفاع پارچه دولا باشد برای دوخت یک دامن ساده تا زانو باید فقط اندازه‌هایی که گرفته می‌شود روی پارچه پیاده گردد؛ اما اگر ارتفاع پارچه یک لا بود باید پارچه را براساس دو برابر اندازه‌هایی که گرفته شده است، اندازه بگیرید.
معیار مشخصی برای اندازه پارچه برای هر لباس وجود دارد؟
از آنجاییکه محاسبه طول پارچه مورد نیاز در هر پروژه چیزی نیست که خوشایند مصرف کنندگان باشد، لذا یک جدول مفید طراحی کرده‌ایم و در آن مشخص نموده‌ایم که برای دوخت هر نوع لباسی چه مقدار پارچه مورد نیاز است. برای تدوین این جدول از مشورت‌های یک متخصص کمک گرفته شده است.
با این حال این جدول یک جدول تخصصی نیست، بلکه یک جدول عمومی است؛ از این رو لباس‌های ساده و پایه (دامن، پیراهن مردانه، پیراهن زنانه، شلوار، لباس زیر، کاپشن و کت) را با سایزهای استاندارد در نظر گرفته‌ایم. به همین دلیل از این جدول فقط برای گرفتن ایده برای خرید پارچه استفاده کنید تا دیگر در هنگام خرید پارچه دچار دردسر نشوید، و در مقابل فروشنده (یا دوست صمیمی‌تان) خجالت زده و شرمنده نگردید.
این جدول براساس پارچه‌هایی با ارتفاع ۱۴۰ یا ۱۵۰ سانتیمتر دو لا طراحی گردیده و در آن میزان پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس‌های پایه، ساده و راسته‌ای که در سایز متوسط هستند ذکر شده است.
جدول طول مورد نیاز پارچه برحسب سانتیمتر برای لباس های ساده و راسته با سایز متوسط
موردی که باید دوخته شود ↓ ارتفاع پارچه ←۱۴۰ یا ۱۵۰ سانتیمتر
- دامن راسته تا زانو: ۷۰ یا ۸۰ سانتیمتر
- پیراهن با آستین‌های بلند: ۱۴۰ سانتیمتر
- پیراهن چسب زنانه یا / بدون آستین: ۱۳۰ یا ۱۸۰ سانتیمتر
- دامن تمام کلوش تا زانو: ۱۴۰ یا ۱۵۰ سانتیمتر
- دامن نیم کلوش تا زانو: ۱۲۰ سانتیمتر
- شلوار ساده راسته: ۱۲۰ سانتیمتر
- تاپ: ۷۰ سانتیمتر
- کاپشن کلاسیک: ۱۷۰ سانتیمتر
- کت گشاد / راسته: ۲۵۰ یا ۳۰۰ سانتیمتر
- شلوار مردانه: ۱۵۰ سانتیمتر
- کاپشن مردانه: ۲۲۰ سانتیمتر
- پالتو مردانه: ۲۸۰ سانتیمتر
نکات بالا تنها یک ایده‌ای برای خرید پارچه به شما می‌دهد. اندازه‌های داده شده در متن بالا برای کاربران زیاد کاربردی نیستند (زیرا سایز افراد با یکدیگر متفاوت است). در ضمن این اندازه‌ها برای دوخت مدل‌های خاص لباس هم مناسب نیستند. فقط هدف این بوده که با عرض تقریبی پارچه‌های مورد نیاز برای دوخت لباس‌های مختلف آشنا شوید و چنانچه قصد دارید یک دامن تمام کلوش بدوزید، پارچه‌ای نخرید که برای چادر سیرک مناسب باشد.
چه نوع عواملی در هنگام محاسبه مقدار پارچه تاثیر گذار است؟
محاسبه متراژ پارچه برای دوخت هر لباسی، یکی از مهم‌ترین مراحل خیاطی است، برای محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای یک پروژه خیاطی، چندین عامل مهم را باید در نظر گرفت. این عوامل میتوانند به‌طور مستقیم بر میزان پارچه مورد نیاز تأثیر بگذارند. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنم:
طرح و الگوی لباس
نوع و طراحی لباس بسیار مهم است. لباس‌های مختلف (مانند پیراهن، شلوار، دامن، یا کت) و همچنین جزئیات طراحی (مانند چینها، پلیسه‌ها، یقه‌ها، یا دنباله‌های بلند) میتوانند میزان پارچه را افزایش دهند.
اندازه لباس
اندازه فرد و همچنین نوع لباس (مثلاً لباس مجلسی، بلوز، شلوار، و غیره) بر مقدار پارچه تأثیرگذار است. برای افراد با سایز بزرگتر یا لباس‌های بلندتر، پارچه بیشتری لازم است.
عرض پارچه
پارچه‌ها با عرض‌های مختلفی تولید می‌شوند (معمولاً 90 سانتیمتر، 115 سانتیمتر، 150 سانتیمتر، و غیره). هرچه عرض پارچه بیشتر باشد، معمولاً به متراژ کمتری نیاز خواهد بود، زیرا قطعات بیشتری میتوانند از عرض یکسان پارچه برش داده شوند.
جنس پارچه
جنس پارچه مناسب و ویژگی‌های آن نیز اهمیت دارد. پارچه‌های کشی یا پارچه‌های سبک مانند شیفون یا تور ممکن است به متراژ متفاوتی نسبت به پارچه‌های سنگین‌تر مانند مخمل یا ساتن نیاز داشته باشند. همچنین، پارچه‌هایی که نیاز به تطابق الگو دارند (مانند پارچه‌های راه‌راه یا چهارخانه)، ممکن است پارچه بیشتری برای هماهنگ کردن الگوها لازم داشته باشند.
جزئیات دوخت
جزئیاتی مانند چین‌خوردگی‌ها، پلیسه‌ها، دکمه‌ها، جیبها، یقه‌ها، و بندها میتوانند بر مقدار پارچه تأثیر بگذارند. هر چه جزئیات و تزئینات بیشتری در لباس باشد، پارچه بیشتری لازم است.
در نظر گرفتن اشتباهات و برش های اضافی
معمولاً خیاطان توصیه می‌کنند که کمی پارچه اضافی تهیه شود تا در صورت بروز اشتباهات در برش یا نیاز به تغییرات در طول دوخت، پارچه کافی در دسترس باشد.
تفاوت در الگوی پارچه
در مواردی که پارچه الگو یا طرح دارد (مثل گل‌دار، راه‌راه، یا چهارخانه)، ممکن است نیاز به تطابق الگوها در زمان برش باشد، که این امر می‌تواند باعث افزایش مقدار پارچه مورد نیاز شود.
تجربه و سلیقه خیاط
تجربه خیاط و نحوه کار او می‌تواند در مقدار پارچه‌ای که نیاز است تأثیرگذار باشد. برخی از خیاطان ممکن است برای احتیاط بیشتر پارچه بیشتری درخواست کنند.
میزان پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس مجلسی
میزان پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس مجلسی به عوامل مختلفی مانند طرح و مدل لباس، اندازه فرد، عرض پارچه، نوع پارچه، و جزئیات اضافی بستگی دارد. برای تخمین دقیق‌تر، باید به این عوامل توجه کرد. در ادامه، میزان تقریبی پارچه برای انواع مختلف لباس‌های مجلسی ارائه می‌شود.
لباس مجلسی کوتاه (تا زانو) برای یک فرد متوسط
عرض پارچه 115-150 سانتیمتر: تقریباً 2 تا 2.5 متر پارچه نیاز است، اگر پارچه باریک‌تر باشد (مثلاً عرض 90 سانتیمتر)، ممکن است به 3 تا 3.5 متر پارچه نیاز باشد.
لباس مجلسی بلند (تا زمین) برای یک فرد متوسط
عرض پارچه 115-150 سانتیمتر: معمولاً 3 تا 4 متر پارچه لازم است، اگر لباس دارای دنباله‌ای باشد یا برای افراد بلند قد باشد، ممکن است به 4.5 تا 5 متر پارچه نیاز باشد.
لباس مجلسی با دامن پفی یا چین دار
عرض پارچه 115-150 سانتیمتر: ممکن است به 4 تا 6 متر پارچه نیاز باشد، بسته به مقدار چینها و پف دامن، در صورتی که دامن بسیار پف‌دار باشد (مانند لباس‌های شاهزاده‌ای)، ممکن است نیاز به 7 تا 8 متر پارچه باشد.
لباس های مجلسی با جزئیات خاص (مانند رافل‌ها، آستین‌های پفی)
در این موارد، به میزان 0.5 تا 1.5 متر پارچه اضافی نیاز است، بسته به میزان جزئیات و تزئینات.
نکات و ترفندها
در ادامه نکات مفیدی در خصوص خرید پارچه عنوان می‌شود:
نکته اول
توجه داشته باشید که در هنگام محاسبه طول پارچه مورد نیاز، جهت طرح‌ها یا جهت خواب پارچه (مانند پارچه مخمل) را در نظر بگیرید. زمانیکه طرح پارچه‌ها دارای نظم خاصی است و یا اینکه طرح پارچه در یک جهت خاص تکرار می‌شود باید طول بیشتری از پارچه را خریداری نمایید.
نکته دوم
در مورد لباس‌هایی که دارای طرح‌های پیچیده‌ای هستند، ابتداً میتوانید با پهن کردن الگوهای خود در خانه بر روی سطحی که شبیه پارچه است با اندازه گیری طول آنها میزان پارچه مورد نیاز برای خرید را محاسبه کنید.
نکته سوم
باز کردن و پهن کردن تکه الگوها از قبل همیشه توصیه می‌شود چرا که در این صورت میتوانید با اندازه گیری دقیق مقدار پارچه مورد نیاز در هزینه‌های خود نیز صرفه جویی نمایید.
نکته چهارم
چنانچه قصد دارید یک دامن چین پلیسه بدوزید صرف نظر از عرض پارچه باید ۳ برابر دور باسن را به علاوه ۲۵ سانتیمتر برای انتهای آن در نظر بگیرید.
نکته پنجم
برای محاسبه طول سایبان‌های کلاسیک جمع شونده، باید طول (سقف زمینه) و عرض آن را بدانید که باید دو برابر عرض تیر نگهدارنده باشد.
نکته ششم
برای محاسبه میزان پارچه مورد نیاز برای پوشاندن رویه صندلی یا مبل، الگوی خود را براساس روکش قدیمی آن ترسیم نمایید، سپس الگو را باز کرده و میزان پارچه مورد نیاز را محاسبه کنید.
کلام آخر
ممنون که تا انتهای مقاله محاسبه مقدار پارچه برای لباس همراه مجله فروشگاهی هپی لند در رابطه با موضوع اندازه پارچه مورد نیاز در خیاطی بوده‌اید. امیدواریم مطالب فوق برایتان آموزنده، مفید و کاربردی واقع شده باشد، بازخورد شما عزیزام برای ما ارزشمند است و به ما در ارتقای سطح مطالب کمک می کند، شما همراهان هپی لند میتوانید نظران گرانبهای خود را در بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید؛ همچنین در زیر چند لینک برای شما عزیزان قرار داده‌ایم که در صورت تمایل میتوانید آنها را مطالعه کنید:
